Lekcja w-f Tańczymy poloneza Małe chearleaders Szkolne jasełka Dzień Mamy
 Szkoła Podstawowa nr 9 w Rzeszowie      
Strona główna
Nasza dzielnica
Historia szkoły
Nauczyciele
Uczniowie
Aktualności
Kronika szkoły
Absolwenci
Przydatne adresy

         

Rozwijanie zainteresowań czytelniczych dzieci w młodszym wieku szkolnym.


      Dziecko już od najmłodszych lat wyciąga rękę do barwnej książki. Chce dotknąć okładki, oglądać ilustracje, słuchać czytania i wreszcie czytać samo. Książka będzie działać na dziecko, gdy stanie się ona przeżyciem i trafi do jego zainteresowań. O ile małe dzieci z zapartym tchem słuchają baśni czytanych przez dorosłych, o tyle starsze przestają wyciągać po nie ręce. Z wiekiem, wraz z nabywaniem umiejętności samodzielnego czytania dzieje się coś co sprawia, że młodzi czytelnicy nie chcą na własną rękę kontynuować wędrówki zapoczątkowanej kiedyś przez rodziców. Najczęściej niechętne książkom są te dzieci, które czytają słabo, które co najwyżej tolerują lektury, wybierają książki z bogatą kolorystyką i niezbyt grube. Po książki częściej  sięgają te dzieci, które mają dobrze opanowaną technikę czytania.
     Rozwój czytelnictwa wśród uczniów klas młodszych to jedno z najważniejszych zadań szkoły. Książka przynosi dziecku korzyści poprzez zawarte w niej wartości, jest rozrywką oraz sprzymierzeńcem nauczyciela w pracy dydaktyczno – wychowawczej. Proces rozwoju czytelnictwa jest długotrwały, można powiedzieć wieloletni, a podjęty trud procentuje dopiero po czasie, który jest niezbędny do poszukiwania własnej drogi w świecie literatury. Rozwój młodego czytelnika opiera się głównie na wdrożeniu go do swobodnego kontaktu z książką. Zamiłowanie do czytania najłatwiej jest rozbudzić w małym dziecku. W dziele tym największe znaczenie mają działania podjęte przez rodziców już od pierwszych chwil życia dziecka. Rodzice powinni obdarzać je miłością i uwagą, stymulować wyobraźnię i rozwój umysłowy. Nic nie służy temu lepiej niż głośne czytanie książek najmłodszym.  Potem nabiera znaczenia rola nauczycieli i bibliotekarzy. W dobie gier komputerowych, wideo, DVD, wybór książki czy gazety nie jest dla dziecka wyborem prostym. Posiadanie własnej biblioteczki przez dziecko nie jest odzwierciedleniem kultury czytelniczej dziecka czy rodziny. Książki mogą być ładne, mądre, ciekawe, ale coraz trudniej im konkurować z powyższymi propozycjami. Badania ostatnich lat wykazują, że współczesne dzieci spędzają ponad połowę mniej czasu na czytaniu niż ich rówieśnicy kilkanaście lat temu. Dziś około 50% dzieci spędza czas wolny przed komputerem lub telewizorem. Książki czyta 15% uczniów. Co robić, aby zapobiec słabnącemu zainteresowaniu czytelnictwem?                
     Na pewno kształtowanie nawyków czytelniczych musi się odbywać systematycznie i w jak najbardziej atrakcyjnych formach. Nawyki czytelnicze ukształtowane w toku nauczania początkowego mają charakter trwały i tworzą podstawę późniejszej kultury czytelniczej. Jednym z warunków sukcesu jest stworzenie konkretnego programu rozwijania zainteresowań czytelniczych w młodszym wieku szkolnym. Program czytelniczy można realizować poprzez dramę, improwizacje, opowiadania twórcze, prowadzenie dzienniczków lektur, udział w konkursach i popisach w czytaniu fragmentów lektur. Można urządzić w klasie biblioteczkę klasową i gromadzić w niej różnorodną literaturę i czasopisma dziecięce. Można zastosować formy wizualne (plakaty propagujące książki, portrety pisarzy, wykorzystać środki audiowizualne – magnetofon, płyty, radio, telewizję). Ciekawym sposobem może być przygotowanie bajkowego przedstawienia dla pozostałych klas nauczania początkowego. Można zaprezentować to przedstawienie w innych placówkach. Na pewno na podniesienie poziomu czytelnictwa wpłynie spotkanie z autorem książek. Pisarze cenią sobie takie spotkania, gdyż dowiadują się na nich, jak czytelnicy odbierają i oceniają ich utwory. Dla dzieci natomiast stanowią one duże przeżycie, ponieważ umożliwiają im poznanie nie tylko osoby samego pisarza, ale także jego warsztatu twórczego, co wpływa na lepsze zrozumienie twórczości samego pisarza. Dzieci z klas młodszych z naszej szkoły wzięły udział w takim spotkaniu z pisarzem Grzegorzem Kasdepke. Spotkanie było bardzo interesujące, uczniowie dowiedzieli się wielu informacji o pisaniu książek przez pana Grzegorza i zapoznali się z jego twórczością. Ścisły kontakt z biblioteką szkolną i Biblioteką Publiczną to kolejny sposób na kształtowanie zainteresowań czytelniczych. Nasza szkoła od kilku lat współpracuje z Biblioteką Publiczną w Rzeszowie na Nowym Mieście. Uczniowie nasi co miesiąc biorą udział w spotkaniach z książką, które prowadzi dla nich kierownik tej biblioteki – pani Maria Gulak. Przykładowe lekcje to „W krainie baśni”, „Godzina radości z Janem Brzechwą” „Świat wierszy Doroty Gellner”. „Wiosenna lokomotywa z wierszami Juliana Tuwima”. Oprócz tego bierzemy co roku udział w akcji organizowanej przez tą bibliotekę „Cała Polska czyta dzieciom”. Zaproszeni goście miasta Rzeszowa czytają dzieciom fragmenty książek, uczniowie włączają się do czytania, odgadują czytane fragmenty. Akcja ta połączona jest z uroczystym pasowaniem na czytelników klas „0” z dwóch pobliskich szkół. Nasi  najmłodsi z klasy I także są pasowani na czytelników tej biblioteki, a starsi – kl II, III, IV prezentują dla wszystkich przygotowaną inscenizację baśni np. pokazywaliśmy  „Jasia i Małgosię” czy „Calineczkę.”
    Włączanie  się do akcji „Cała Polska czyta dzieciom” jest bardzo ważne, bo stale spada wśród Polaków poziom czytelnictwa a rozumienie czytanego tekstu przez dzieci i młodzież jest niewystarczające. Pierwszym etapem tej akcji może być  słuchanie czytania utworów literatury dziecięcej przez bibliotekarkę szkolną.  Dalsze etapy to angażowanie rodziców w akcje czytelnicze i uświadamianie im, żeby wprowadzali czytanie jako jedną z form spędzania wolnego czasu. Można zorganizować wieczór czy poranek z książką np.– starsi uczniowie V – VI kl.  czytają młodszym, w końcu uczniowie klas III- młodszym uczniom. Ci najmłodsi mogą czytać klasie „0”. Powstanie w ten sposób pewnego rodzaju „sztafeta czytających” propagująca wspólne czytanie.
     Innym sposobem pobudzającym wzięcie książki do ręki mogą być konkursy plastyczne np. „Moja ulubiona książka”, turnieje książkowe np. odgadywanie postaci, tytułów książek, autorów, wyjścia na kiermasz książki, do księgarni.
     Na pewno wymienione tu sposoby rozwoju czytelnictwa nie zmobilizują do czytania wszystkich uczniów i przekonania ich, że istnieje coś poza komputerem i telewizją. Jednak praca w tym zakresie z dziećmi w młodszym wieku szkolnym jest bardzo ważna, ponieważ w tym wieku zaczynają się kształtować postawy i oceny moralne. W tym wieku dzieci są bardziej podatne na wpływy, są bardzo plastyczne, łatwo się „przekonują” i to czego się nauczą w tym okresie zostanie im na całe życie.

Lista  książek polecanych do czytania dzieciom lub do czytania przez dzieci
Wiek 6 –8 lat
Marcin Brykczyński –„Ni pies, ni wydra”
Jan Brzechwa – „Pchła Szachrajka”, „Szelmostwa Lisa Witalisa”, „Akademia Pana Kleksa”
Frances Hodgson Burnett – „Mała księżniczka”
Tove Jansson – seria o Muminkach
Astrid Lingren- „Dzieci z Bullerbyn”, „ Mio, mój Mio”
Mira Lobbe – „Babcia na jabłoni”
Anna Onichimowska – „Najwyższa góra świata”
Stanisław Pagaczewski – „Porwanie Baltazara Gąbki”
Dr. Seuss – „Słoń, który wysiedział jajo”
Anna Sójka – „Czytam od A do Z”
Maria Strzałkowska – „Rady nie od parady”
Jan Whybrow – „Księga straszliwej niegrzeczności”, „Małego Wilczka księga wilkoczynów”
Piotr Wojciechowskli – „Z kufra pana Pompuła”
Wiek 8 –10 lat
Heather Amery – „Mity greckie dla najmłodszych”
Edmund de Amicis – „Serce”
Maria Berowska –„Polskie legendy i podania”
Frances Hodgson Burnett – „Tajemniczy ogród”
J. Canfield M. P. Hansen I. Dunlap – “Balsam dla duszy dziecka”
Grzegorz Kasdepke – „Kuba i Buba czyli awantura do kwadratu” seria książek o bliźniakach
Rudyard Kipling – „Księga dżungli”
Eric Knight – „Lasse, wróć!”
Bolesław Leśmian – “Klechdy sezamowe”,„Przygody Sindbada Żeglarza”
Astrid Lindgren –   „Bracia Lwie Serce, „Rasmus i włóczęga”, „Ronja, córka zbójnika”
Kornel Makuszyński – „Szatan z siódmej klasy”
Lucy M. Montgomery –„Ania z Zielonego Wzgórza”
Antoine de Saint – Exupery – „Mały książę”
Sempe, Goscinny – seria o Mikołajku
                                                                                                                          Opracowała:  Elżbieta Siorek
                            
Literatura:
M. Węglińska – „Postawy czytelnicze uczniów w młodszym wieku szkolnym”
A. Wnuk – „Zjawisko określane mianem czytelnictwa” w „Refleksje” 2004 r.
A. Gorczowska – „W jaki sposób włączyłam się do akcji czytelniczej „Cała Polska czyta dzieciom” –
Nauczanie Początkowe 2004/4

A .Maciejewska – „Co zrobić, żeby dzieci czytały?”  - „Biblioteka w szkole” 2003 r.